Phong cách HLV Philippe
Philippe Troussier – HLV nhiều khả năng thay thế Park Hang-seo – hướng tới tính chặt chẽ cho đội bóng theo cả chiều dọc lẫn ngang sân.
Theo Chủ tịch LĐBĐ Nhật Bản Kozo Tashima, điểm nổi bật trong triết lý của Troussier là sự chặt chẽ. Các tuyến đội hình cần thi đấu gần nhau, về cả chiều dài lẫn chiều ngang. Chẳng hạn cự ly giữa tiền đạo chơi cao nhất và hậu vệ đá thấp nhất trong đội chỉ là 30 m. Toàn đội sẽ di chuyển cùng nhau theo một khối ở mọi khu vực trên sân.
“Từ mà Troussier luôn dùng khi chuẩn bị cho đội bóng trước trận đấu là chặt chẽ”, ông Tashima nói. “Với Nhật Bản, nguyên tắc này là cốt yếu, bởi chúng tôi thường không có thể lực tốt như đối thủ”.
Một trong những điểm yếu của triết lý này là khoảng trống lớn ở phía sau hàng thủ, mỗi khi tuyến trên dâng cao gây áp lực. Để đối phó khi đối thủ tận dụng điểm yếu này, Troussier sử dụng “nguyên lý 3 m”. Ông căn dặn kỹ các trung vệ phải giật về sau khoảng 3 m khi đối thủ có ý định chuyền ra sau. Nếu đối thủ không chuyền, hàng thủ lại ngay lập tức đẩy lên để duy trì tính chặt chẽ.
Đội bóng của Troussier không chỉ chơi chặt trong phòng ngự, mà cả khi tấn công. Chẳng hạn khi một cầu thủ rời khỏi vị trí để chạy chỗ, người bên cạnh phải trám lấy khoảng trống. Một cầu thủ khác lại trám vào vị trí người này bỏ lại. “Troussier giúp các cầu thủ hình thành thói quen hoán đổi vị trí, để thực hiện điều này một cách tự động”, ông Tashima nói thêm.
Những phương pháp của HLV Troussier cơ bản không khác nhiều Park Hang-seo, đặc biệt là ở hệ thống 3-4-3. Tuy nhiên, HLV người Pháp muốn đội bóng chơi chủ động hơn, chấp nhận rủi ro cao hơn.
Ông Troussier đã làm việc ở 11 quốc gia, bảy đội tuyển và giành nhiều danh hiệu cá nhân lẫn tập thể trong 40 năm sự nghiệp HLV. Đáng kể nhất là bốn năm ông dẫn dắt đội tuyển Nhật Bản, giai đoạn 1998-2002, với nhiều thành tựu.
Ở giải lớn đầu tiên dưới trướng Troussier, Nhật Bản bị loại khỏi vòng bảng Copa America 1999. Trước sức ép công việc, ông nhận thêm nhiệm vụ huấn luyện U20 và U23 Nhật Bản, ngay lập tức thành công. Tại giải U20 thế giới 1999, ông đưa Nhật Bản vào chung kết trước khi thua Tây Ban Nha. Đây cũng là thành tích tốt nhất lịch sử đội này tại giải, khi họ chưa từng qua tứ kết ở những kỳ khác. Đến Olympic Sydney 2000, U23 Nhật Bản cũng đi tới tứ kết.
Lứa cầu thủ Nhật Bản tại Olympic là nòng cốt dự Asian Cup 2000, trong đó có những danh thủ như Shunsuke Nakamura, Shinji Ono hay Junichi Inamoto. Ông chọn đội hình tuổi trung bình 24,2, giúp Nhật Bản vô địch châu Á lần thứ hai. Thành tích này giúp ông được chọn làm HLV hay nhất châu Á cùng năm. Ông còn đưa Nhật Bản tới vị á quân Cup Liên lục địa 2001 và vòng 1/8 World Cup 2002.
Pháp cũng là quê hương của Troussier, khi ông sinh tại Paris năm 1955. Khi còn là cầu thủ, ông đá hậu vệ ở những CLB không có tiếng tăm tại Pháp, trước khi sớm giải nghệ ở tuổi 28. Sáu năm đầu sự nghiệp huấn luyện, ông làm việc ở các CLB nhỏ tại Pháp, trước khi sang Bờ Biển Ngà. Cùng với châu Á, Troussier dành nhiều thời gian huấn luyện bóng đá tại châu Phi, như Bờ Biển Ngà, Nam Phi, Morocco, Nigeria, Burkina Faso và Tunisia.
Thành công ở Nhật Bản mở ra cơ hội cho ông cơ hội làm việc tại Qatar, Trung Quốc rồi đến Việt Nam. Năm 2018, ông làm Giám đốc học viện bóng đá PVF, một năm trước khi dẫn đội U19 Việt Nam. Nhưng vì Covid-19, ông chỉ dẫn dắt Việt Nam ở một giải chính, là vòng loại U19 châu Á 2019. Việt Nam đứng thứ hai vòng loại, trong đó có trận hoà Nhật Bản 0-0, để giành suất vào VCK. Tuy nhiên, giải bị huỷ vì Covid-19, còn ông Troussier cũng chia tay đội năm 2021.
Từ khi ở Nhật Bản, ông Troussier đã nổi tiếng ở quan điểm trao cơ hội cho các cầu thủ trẻ. Những cầu thủ U20 thể hiện tốt sẽ được thi đấu ở đội U23, và những tài năng U23 cũng nhiều cơ hội đá chính trên đội tuyển. Kinh nghiệm làm việc ở PVF và U19 Việt Nam cũng sẽ giúp HLV người Pháp hiểu thêm về các cầu thủ trẻ. Trong những cầu thủ U19 Việt Nam được ông sử dụng năm 2019, mới có một người chơi cho đội tuyển là hậu vệ Phan Tuấn Tài.
Ông Troussier đã đạt thoả thuận sơ bộ với VFF để dẫn dắt đội tuyển và U23 Việt Nam, sau khi HLV Park hết hợp đồng cuối tháng 1/2023. Trong một năm tới, HLV 68 tuổi dự kiến cùng Việt Nam dự SEA Games 32, Asiad, vòng loại World Cup 2026 và VCK Asian Cup 2023.