Philipp Lahm: Đời chẳng kém vui khi rời xa hào quang bóng đá đỉnh cao

Sân Allianz Arena hiện ra sừng sững khi chiếc xe chầm chậm di chuyển giữa dòng xe cộ. Còn 3 tiếng nữa mới đến trận đấu lớn nhất mùa giải của Bundesliga – Bayern Munich gặp Borussia Dortmund – và khi xe chúng tôi nhích về phía trước từng chút một, Philipp Lahm đã tranh thủ kể về cảm giác khi được nâng cao chiếc cúp vô địch World Cup.

“Thực ra, khi tôi được trao chiếc cúp – khi nó được đặt vào tay tôi – tôi sẽ không nghĩ về hàng triệu người đang dõi theo, hay về tầm vóc của khoảnh khắc đó. Không hẳn thế đâu.

“Khi tôi nâng chiếc cúp lên, điều mà tôi nghĩ đến là tất cả những gì đã dẫn mình tới thời khắc này. Tâm trí tôi đã bay về những ngày đầu ở Bayern, khi tôi chỉ là một cậu nhóc, và cuộc chiến tranh giành chỗ đứng ở học viện năm nào cũng vô cùng khốc liệt.

“Lúc ấy tôi còn chẳng dám nghĩ đến chuyện giành chức vô địch World Cup, bởi vì mục tiêu đó quá xa vời, quá lớn lao. Ban đầu, tôi chỉ đơn giản là mong mình có thể ‘làm nên chuyện’ trên con đường bóng đá mà thôi. Rồi sau đó là mơ được chơi cho đội một Bayern và đội tuyển Đức. Nhưng giấc mơ của tôi cứ lớn dần, lớn dần, rồi cho đến một ngày nọ, tôi thực sự đang cầm trên tay chiếc cúp Vàng thế giới.

“Đoàn quân năm 2014 ấy đã trải qua rất nhiều chông gai, bao phen ‘lên voi xuống chó’: Chúng tôi đã giành nhiều chiến thắng, nhưng cũng để thua không ít trận đấu quan trọng. Những kỷ niệm ấy lũ lượt kéo về trong tâm trí tôi. Từ thất bại trước Italy vào năm 2006, trước Tây Ban Nha năm 2008, rồi lại tiếp tục gục ngã trước Italy vào năm 2012. Những khoảnh khắc ấy thực sự rất khó nuốt trôi.

“Và rồi, khi tôi đứng đó cùng tất cả những người đã cùng mình đi qua cuộc hành trình ấy, dòng suy nghĩ trong tôi chỉ đơn giản là… ‘cuối cùng, cuối cùng thì nó cũng đã thuộc về chúng ta.’”

Lahm từng đeo băng đội trưởng của đội tuyển quốc gia Đức 51 lần, trong đó bao gồm cái ngày huy hoàng ở Rio de Janeiro vào năm 2014. Anh cũng từng là đội trưởng của Bayern Munich và cùng họ giành hết tất thảy mọi danh hiệu.

Người đàn ông này là một trong những nhân vật kiệt xuất nhất trong thế hệ của anh. Một hậu vệ phải, một hậu vệ trái, thậm chí còn từng “cân” luôn vị trí tiền vệ trụ. Không ai có thể phủ nhận, Lahm là một nhà vô địch thực thụ. Nhưng giờ đây, anh đang sống một cuộc đời bóng đá rất khác trước kia.

TRỞ VỀ NGUỒN CỘI

Thực ra World Cup không phải là chủ đề mà Lahm dự định nói đến. Vài tiếng trước đó, đội Teutonia Munich vừa đối đầu với FT Gern.

Tiếng chuông bò leng keng, các ông bố bà mẹ hò reo từ một gò đất trên cao nhìn xuống sân. Mấy ông giáo thì gào to chỉ đạo từ bên đường biên. Đó là một trận derby địa phương, và bầu không khí đi cùng nó thực sự phản ánh đúng cái danh xưng ấy.

Lahm cũng đứng bên đường biên quan sát trận đấu. Mỗi tuần 3 buổi, anh là trợ lý huấn luyện viên của đội U14 Gern.

CLB này chính là điểm khởi đầu của anh. Trước khi bén duyên với Bayern, đội tuyển Đức và bước vào cuộc hành trình vĩ đại sau này, đây là CLB đầu tiên mà Lahm khoác áo. Anh gia nhập họ từ thuở 5 tuổi, nối tiếp truyền thống của gia đình: Cha, ông và chú anh đều từng chơi cho Gern. Mẹ anh đã đảm nhận vai trò trưởng bộ phận đào tạo trẻ của CLB suốt 20 năm, và giờ đến lượt con trai của anh, Julian, cũng đang thi đấu cho đội U14 của họ.

“Gern từng là ngôi nhà thứ hai của tôi khi còn nhỏ,” Lahm kể. “Gia đình tôi đã luôn gắn bó với CLB này. Mẹ tôi hiện giờ vẫn còn làm việc trong ban điều hành, cha và chú tôi cũng làm việc ở đây luôn. Nơi tôi lớn lên chỉ cách sân bóng này 5 phút đi bộ.

“Năm ngoái, khi người trợ lý huấn luyện viên lúc đó phải nghỉ việc, HLV trưởng của đội – một trong những người bạn thân nhất của tôi – đã hỏi tôi có muốn giúp anh ta một tay không. Và tất nhiên rồi. Tại sao không chứ?

“Bọn trẻ giờ cũng quen với tôi rồi. Tôi chỉ là một ông giáo khác, một ông bố khác mà thôi. Thật tuyệt khi được trở lại đây, gặp lại biết bao gương mặt quen thuộc từ thuở xưa. Nhiều người trong số họ đã gắn bó, cống hiến cho CLB này suốt nhiều thập kỷ. Đối với họ, tôi không phải là ngôi sao Philipp Lahm từng đá cho Bayern Munich, tôi chỉ là ‘nhóc Philipp’ mà thôi.”

Anh lặng lẽ theo dõi trận đấu từ trên băng ghế huấn luyện và được chứng kiến con trai mình, một tiền đạo cánh, ghi bàn, giúp Gern dẫn 2-0 trong hiệp một.

Philipp Lahm Đời chẳng kém vui khi rời xa hào quang bóng đá đỉnh cao 2

Nhưng trước đây, chẳng ai lại nghĩ rằng Lahm sẽ chọn con đường này. Năm 2017, tuy chỉ mới 33 tuổi và vẫn còn 1 năm hợp đồng với Bayern, nhưng anh đã quyết định giải nghệ. HLV trưởng khi ấy là Carlo Ancelotti đã lập tức mời anh gia nhập ban huấn luyện của mình để làm trợ lý cho ông. Trước đó Pep Guardiola đã từng ca ngợi Lahm là “cầu thủ thông minh nhất” mà ông từng làm việc cùng, nên dường như định mệnh của anh chính là sớm muộn gì cũng sẽ theo nghiệp cầm quân trong thế giới bóng đá đỉnh cao.

Nhưng Lahm lại từ chối Ancelotti. Khi nói về tham vọng huấn luyện của bản thân, anh bảo rằng “Gern là quá đủ rồi”: Hai buổi tập mỗi tuần và một trận đấu vào thứ Bảy. Bóng đá cộng đồng là vậy đấy, đơn giản nhưng đầy ý nghĩa.

Gern đã không thể bảo toàn được lợi thế dẫn trước. Họ bị thủng lưới 3 bàn và để thua ngược. Khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, bọn trẻ cúi đầu lầm lũi đi vào phòng thay đồ.

“Bóng đá phong trào là thế đấy!” Lahm nói vui vẻ, xua tay khi có người tới chia buồn. “Chúng tôi đâu có cố tạo ra những cầu thủ chuyên nghiệp. Và chúng tôi cũng không nên làm vậy, bởi vì vốn dĩ đâu có bao nhiêu người thực sự đi xa được đến thế đâu.

“Đối với chúng tôi, nhiệm vụ quan trọng nhất là dạy cho bọn trẻ hiểu được những ý nghĩa của việc ‘là một phần trong một tập thể’. Mỗi đứa trẻ đều có những điểm mạnh riêng, nên ở cấp độ sân chơi này, điều cốt lõi là phải gắn kết được các khả năng ấy lại với nhau, bất kể chúng là gì, rồi sau đó dạy bọn trẻ học cách cùng nhau thắng, cùng nhau thua, và cùng nhau tiến bộ.

“Tôi hiểu rõ bóng đá. Tất nhiên rồi, tôi có thể giúp giải thích mấy vụ chuyên môn của môn thể thao này. Nhưng những giá trị đi cùng nó mới đáng quý hơn nhiều: Tinh thần đồng đội, chơi đẹp, tôn trọng luật chơi, sự đoàn kết, tình bạn – và quan trọng nhất là giúp bọn trẻ tự tin vào bản thân.”

“Và,” anh nói tiếp, chỉ tay về phía cảnh tượng kẻ khóc người cười sau trận derby, “học cách đối mặt với những thất bại và khó khăn.

“Với tôi, công việc này thật vui – một phần vì nhờ nó mà tôi có thêm nhiều thời gian bên con trai – nhưng những thành quả mà nó tạo nên không chỉ ‘vui’ mà còn có thể giúp ích rất nhiều trong cuộc sống, dù sau này bọn trẻ chọn con đường nào đi nữa.”

ĐÓN NHẬN NHỮNG SỨ MỆNH THIÊNG LIÊNG MỚI

Nếu bạn cho rằng những gì Lahm đang làm hiện tại chỉ đơn thuần là “vài hoạt động ‘chill chill’ cho khuây khỏa sau khi giải nghệ” thì bạn hoàn toàn sai rồi. Lahm đã thành lập một quỹ từ thiện riêng vào năm 2007, ngay khi còn đang thi đấu đỉnh cao, sau một chuyến thăm Nam Phi trước World Cup 2010. Trong gần 2 thập kỷ tính từ thời điểm ấy, Quỹ Philipp Lahm Stiftung đã hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn ở Đức và Nam Phi, thúc đẩy nhận thức về sức khỏe, dinh dưỡng, giáo dục, đồng thời xây dựng các cơ sở thể thao giúp trẻ em ở mọi tầng lớp đều có cơ hội tham gia và phát triển.

Ngoài ra, Lahm còn là Giám đốc điều hành giải đấu của EURO 2024, đồng thời là gương mặt đại diện cho sự kiện này.

Nhìn lại năm 2006, khi Đức đăng cai World Cup, Lahm là một phần của một đội tuyển quốc gia trẻ trung đã chiếm được cảm tình của cả thế giới trên cuộc hành trình được gọi là “Câu chuyện cổ tích mùa hè” ấy. Dù người Đức đã phải dừng bước trước Italy ở vòng bán kết, nhưng trước đó, thời tiết tuyệt đẹp và thứ bóng đá táo bạo, cuồng nhiệt của họ đã giúp thổi bùng lại niềm tự hào dân tộc đang nguội lạnh tại đất nước này.

Chính vì thế, khi Liên đoàn Bóng đá Đức (DFB) tìm kiếm một gương mặt đại diện cho EURO 2024, mối liên hệ mật thiết của Lahm với câu chuyện năm 2006 đã biến anh thành một sự lựa chọn hiển nhiên.

Anh nhận lời họ, dẫn dắt chiến dịch vận động tranh quyền đăng cai thành công, nhưng với điều kiện là sau đó mình sẽ được trao quyền trực tiếp điều hành giải đấu.

“Một thử thách khổng lồ,” Lahm cười nhẹ, “nhưng cũng rất đỗi thú vị. Tôi từng được chơi một kỳ World Cup trên sân nhà vào năm 2006, và sẽ chẳng bao giờ quên nổi bầu không khí năm ấy. Không chỉ trong các sân vận động, mà cả trên khắp đất nước và ở các khu fanzone. Thật tuyệt vời cho nước Đức, và không câu từ nào có thể diễn tả được cảm giác khi bản thân ở ngay giữa trung tâm của tất cả.

“Lúc mới bắt tay vào tổ chức EURO, tôi đã không hình dung nổi khối lượng công việc lại khủng khiếp đến thế. Phải làm việc với chính phủ, với từng bang, với UEFA, với lực lượng an ninh, có quá nhiều mảng hoàn toàn mới mẻ đối với tôi. Nhưng đó là cuộc sống của tôi trong suốt gần 6 năm trời, tiêu tốn thời gian và sức lực hơn tôi nghĩ rất nhiều.”

Nhưng Lahm thực sự thích cảm giác bước ra khỏi vùng an toàn và thử sức trong những không gian mà các cầu thủ hiếm khi đặt chân tới.

Vai trò này cũng tạo điều kiện để anh “điều hướng” một phần năng lượng của EURO trở lại phục vụ cộng đồng bóng đá phong trào. Sau đó, Lahm đã cho ra đời dự án Treffpunkt Verein – tức “điểm hẹn câu lạc bộ” – với mục tiêu hỗ trợ các CLB thể thao phong trào và các hiệp hội địa phương khác ở Đức bằng cách kết nối họ với những đối tác mạnh mẽ như các doanh nghiệp, các tổ chức, hay thậm chí là các cơ quan chính phủ.

Đó quả thực là một chỗ dựa đáng quý trong thời buổi các CLB ở tầng lớp này đang phải chật vật vì thiếu nguồn lực, thiếu nhân lực, cũng như ngày càng khó thu hút sự chú ý và hỗ trợ từ xã hội.

***

Rất lâu sau khi trận đấu của bọn trẻ kết thúc, lúc chiếc xe của chúng tôi dần lăn bánh vào bãi đỗ ngầm của Allianz Arena, Lahm đã chậm rãi chia sẻ về lý do khiến anh dành nhiều tâm huyết cho cộng đồng bóng đá phong trào đến thế.

“Bởi vì thể thao phong trào rất quan trọng đối với đất nước chúng tôi. Đó là lý do tôi luôn muốn giúp sức.

“Điều khiến nó có ý nghĩa lớn lao là ai cũng có thể tham gia và trở thành một phần của một điều gì đó. Ở đâu cũng nên có một CLB thể thao phong trào cho tất cả mọi người – không phân biệt xuất thân, hoàn cảnh, tiền bạc hay thậm chí là năng khiếu.

“Những CLB như thế này sẽ giúp ích rất nhiều cho mọi người đấy – chúng có thể giúp con người ta hòa nhập. Đối với những người rụt rè, nhút nhát hoặc những con người mới đến sống ở đất nước này, việc tạo điều kiện cho họ được thuộc về một điều gì đó sẽ là một nghĩa cử vô giá.

“Tôi đã rất may mắn vì được trải nghiệm những giá trị ấy từ sớm, và tôi muốn những người khác cũng được như vậy. Bóng đá với tôi luôn là niềm vui, nhưng ý nghĩa nó mang theo lớn hơn thế nhiều lắm. Tôi yêu môn thể thao này, yêu cái cảm giác được hòa mình vào một tập thể – khi bạn không chỉ là ‘một mình bạn’, mà trở thành một phần của điều gì đó lớn lao hơn.”

“Gern chính là điểm khởi đầu của tôi. Từ đó mới có những năm tháng Bayern, mới có những năm tháng khoác áo đội tuyển quốc gia, mới có mọi thứ của sau này. Ban đầu, tôi chỉ đơn giản là muốn chơi bóng mà thôi, nhưng nơi ấy đã trao cho tôi một gia đình mới, một cộng đồng lớn, và những con người vẫn còn hiện diện trong cuộc sống của tôi đến tận bây giờ.

“Hôm nay, tôi huấn luyện đám nhỏ kia không phải vì bản thân từng là đội trưởng của đội tuyển Đức. Tôi làm vậy chỉ vì một người bạn thân đã nhờ tôi giúp một tay, đơn giản thế thôi.”

Vào tháng 10 năm 2025, để ghi nhận những đóng góp của Lahm cho cộng đồng, Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier đã trao tặng cho anh Huân chương Công trạng của Cộng hòa Liên bang Đức.

LIÊN HỆ CSKH